Menşe adı
Bir ürünün, tüm veya esas nitelikleri belirli bir coğrafi alana ait doğal ve beşeri unsurlardan kaynaklanıyorsa bu durumdaki coğrafi işaretlere “menşe adı” denir. Ürünün üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinin tümünün belirlenen coğrafi alanın sınırları içinde gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu çerçevede menşe adı olarak tescil edilen coğrafi işaretlerin kaynaklandıkları yöre ile bağları çok kuvvetlidir.
Tescil No : 469
Tescil Tarihi : 06.11.2019
Başvuru No : C2017/003
Başvuru Tarihi : 13.01.2017
Coğrafi İşaretin Adı : Marmaris Çam Balı
Ürün / Ürün Grubu : Çam balı / Bal
Coğrafi İşaretin Türü : Menşe adı
Tescil Ettiren : Marmaris Ticaret Odası
Tescil Ettirenin Adresi : Merkez Mah. 350 Sk. No:5 Armutalan Marmaris MUĞLA
Coğrafi Sınırı : Muğla ili Marmaris ilçesi
Kullanım Biçimi : Marmaris Çam Balı ibareli aşağıdaki logo ile birlikte menşe adı amblemi ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılmalıdır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Marmaris Çam Balı ibareli logo ile birlikte menşe adı amblemi, işletmede kolayca görülecek bir şekilde bulundurulmalıdır.
Marmaris Çam Balının ayırt edici özellikleri, Marmaris ilçesinin coğrafi yapısı ve iklim özelliklerinden kaynaklanır. Akdeniz ikliminin hâkim olduğu Marmaris’te yaz aylarının oldukça sıcak ve kurak, kış aylarının ise nispeten ılık ve bol yağışlı geçmesi, dağların orografik konumu itibari ile Marmaris’in yıllık yağış miktarının 1200 mm üzerinde bol yağış alan bir bölge olması, mayıs - eylül arası dönemde pek yağış görülmemesi ve bu dönemin oldukça kurak geçmesi, kış aylarında ise denizin ılıman etkisinden ötürü çok nadiren don görülmesi Marchalina Hellenica böceği için ideal yaşam ortamını oluşturur. Yüz ölçümü 87.100 ha olan Marmaris’te bu alanın 82.557 ha’lık kısmının ormanlık alanlardan oluşması da böceğin yayılımını dolayısıyla bal üretimini artırmıştır.
Marmaris Çam Balını diğer çam ballarından ayıran en önemli özellikleri; renginin diğer çam ballarından daha koyu ve kıvamının daha kıvamlı olması, ayrıca asgari 500 mg/kg düzeyindeki prolin miktarının diğer çam ballarına göre yüksek olmasıdır.
Marmaris Çam Balının kıvamı bozulmadan veya kristalleşmeden uzun süre saklanabilmesi, diğer bir ayırt edici özelliğidir. Ayrıca çiçek ballarına göre rengi daha koyu, duyusal özellikleri ise farklı olan Marmaris Çam Balının glikoz ve fruktoz içeriği çiçek ballarına göre daha düşüktür, bu nedenle daha az tatlıdır ve boğazda yakıcı his bırakmaz. Marmaris Çam Balı, çiçek ballarından daha fazla miktarda enzim, aminoasit ve mineral madde içerir. Elektrik iletkenliği açısından bir balın çam balı olarak kabul edilebilmesi için elektrik iletkenliği değerinin bal ile
ilgili mevzuat gereği en az 0,8 mS/cm olması gerekirken Marmaris Çam Balı için bu değer asgari 1,09 mS/cm olup, bu özelliğiyle Türkiye’deki diğer çam ballarından farklılaşır.
Coğrafi İşaret Kullanımı
Marmaris Çam Balı'nı üretmek isteyen arıcılar, Marmaris Ticaret Odası'na başvurarak "Marmaris Çam Balı Üreticisi" olarak kayıt yaptırırlar. Yılda bir kez ürünün usulüne uygun üretilip üretilmediği, Ticaret Odası, Belediye, İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ve İlçe Sağlık Müdürlüğü tarafından denetlenir.
Denetimlerde üreticinin arılık yeri, kovan sayısı, konaklama noktasının uygunluğu, bitki örtüsü incelenir. Sağım zamanı gelince üretici sağım tarihini Marmaris Tİcaret Odası'na bildirir ve yerinde inceleme yapılır. Ayrıca, ambalajlama, ürnün renk, tat, koku ve kıvam gibi özellikleri değerlendirilir. Gerek duyulması halinde analiz yapılabilir.
Ürünler üzerinde menşe adı ve amblemi kullanımı zorunlu olur. Logolar bilgisayar ortamında üreticiye Marmaris ticaret Odası tarafından ücretsiz olarak verilir.
Coğrafi İşaretin Faydaları
Coğrafi İşaret, üretilen balın kalitesini garantiler. Benzerlerinden ayırır.
Ürünü, üreticiyi ve tüketiciyi korur.
Coğrafi İşaretli ürün daha yüksek fiyata alıcı bulur.
Taklitçilerle mücadele eder.
Tağşişin önüne geçilir.
Tüketici coğrafi işaretli ürüne güven duyar.
Kültürel ve kırsal turizmi artırarak bölgenin tanıtımına katkıda bulunur.
Yörede üretilen diğer ürünlere talebi artırır.